W czerwcu rozmawialiśmy z młodymi osobami, które w pełni zaszczepiły się przeciw COVID-19. Opowiadały one o bardzo nieprzyjemnych dolegliwościach, takich jak świdrujący ból całego ciała czy "kac gigant". Od 2 listopada pełnoletni Polacy mogą już zapisać się na trzecią dawkę. Zapytaliśmy bohaterów tamtego tekstu, czy odważą się przejść przez to jeszcze raz.

Czy istnieje bezpieczna dla zdrowia dawka alkoholu – dzienna lub tygodniowa? Odpowiedź na to pytanie jest złożona. Sprawdź, kto i ile może wypić, aby utrzymać ryzyko szkód na niskim poziomie. Fot. PAP/T. Waszczuk Ze świata nauki docierają do nas często sprzeczne informacje. Z jednej strony płyną doniesienia o tym, że umiarkowane i regularne spożycie alkoholu może przynosić ludziom pewne korzyści zdrowotne (np. zmniejszać ryzyko zawału serca), ale z drugiej płyną też doniesienia, że już jeden kieliszek alkoholu dziennie może zwiększać ryzyko zachorowania na raka ( układu pokarmowego). W efekcie wielu ludzi zadaje sobie pytanie: pić czy nie pić? A jeśli już pić, to czy istnieje bezpieczna dawka i ile ona wynosi? Osoby, które chcą konsumować alkohol w sposób świadomy i odpowiedzialny lub też chcą zadbać o zdrowie swoich bliskich (spożywających alkohol), mogą znaleźć odpowiedzi na te pytania w eksperckich rekomendacjach dotyczących tzw. picia o niskim ryzyku szkód. Piwo, wino czy wódka: co wybrać? W praktyce, nie ma to większego znaczenia, bo wszystkie te napoje zawierają alkohol etylowy, czyli substancję toksyczną i psychoaktywną, która charakteryzuje się szybkim wchłanianiem z błony śluzowej układu pokarmowego do krwi. „Aby utrzymać ryzyko szkód zdrowotnych wynikających ze spożycia alkoholu na niskim poziomie najbezpieczniej jest pić nie więcej niż 14 porcji alkoholu na tydzień” – czytamy w rekomendacjach opublikowanych przez rząd Wielkiej Brytanii, które zostały opracowane przez ekspertów medycznych na podstawie przeglądu aktualnych badań naukowych z całego świata, a także po szerokich, międzynarodowych konsultacjach. Powyższe zalecenie dotyczy w równym stopniu mężczyzn, jak i kobiet, którzy regularnie lub często piją alkohol – pod dowolną postacią. To bardzo ważne ujednolicenie, bo wcześniej, większość instytucji medycznych na świecie ustalała dla mężczyzn limity spożycia na wyższym poziomie niż w przypadku kobiet. Porcja alkoholu, według brytyjskich rekomendacji, to taka ilość piwa, wina lub napojów spirytusowych, która zawiera 10 ml lub 8 g czystego alkoholu etylowego. W praktyce oznacza to, że tygodniowy limit 14 porcji odpowiada w przybliżeniu: 6 kieliszkom 13-procentowego wina (po 175 ml każdy), 9 małym butelkom 5-procentowego piwa (po 330 ml każda), 14 kieliszkom 40-procentowej wódki (po 25 ml każdy). „Jeśli regularnie pijesz do 14 porcji alkoholu tygodniowo, to najlepiej jest rozłożyć ich konsumpcję równomiernie na 3 lub więcej dni. Wypicie takiej ilości w ciągu jednego lub dwóch dni w tygodniu zwiększa ryzyko śmierci z powodu chorób przewlekłych, wypadków i urazów” – ostrzegają brytyjscy eksperci. Na tym jednak nie koniec ważnych wniosków. Brytyjscy eksperci podkreślają, że coś takiego jak bezpieczne picie tak naprawdę nie istnieje – zwłaszcza w odniesieniu do osób, które spożywają alkohol regularnie. "Nie ma całkowicie bezpiecznej, nie niosącej żadnego ryzyka dla zdrowia ilości alkoholu. Można jedynie mówić o ilości, z którą wiąże się niskie ryzyko" – czytamy w brytyjskich dokumentach rządowych. Autorzy rekomendacji podkreślają, że ryzyko rozwoju wielu poważnych problemów zdrowotnych, w tym raka przełyku czy raka piersi, zwiększa się z każdą dodatkową porcją konsumowanego regularnie alkoholu, począwszy już od pierwszej. Dlatego, wszystkim tym, którzy często spożywają alkohol eksperci rekomendują ograniczenie jego konsumpcji, np. poprzez praktykowanie w każdym tygodniu kilku dni bez alkoholu (drink free-days). Warto w tym miejscu wspomnieć, że w poprzedniej edycji brytyjskich rekomendacji dotyczących konsumpcji alkoholu (opracowanych ponad 20 lat wcześniej, a konkretnie w 1995 r.) obowiązywały znacznie wyższe i do tego dzienne limity spożycia. Mężczyznom zalecano wtedy nie przekraczać 3-4 porcji alkoholu na dzień (co dawało nawet 28 porcji tygodniowo), a kobietom 2-3 porcji (czyli 21 tygodniowo). Jak widać, zmiany w brytyjskich zaleceniach są więc znaczące, żeby nie powiedzieć rewolucyjne i obecnie czynią te normy jednymi z najsurowszych na świecie. Alkoholowa etykieta: pić trzeba umieć W zaktualizowanych brytyjskich rekomendacjach znalazło się również coś dla osób, które piją alkohol rzadko. Chodzi o osoby pijące tylko przy pojedynczych okazjach. Rzecz jasna, z takim modelem picia też wiąże się ryzyko dla zdrowia. Oto co radzą eksperci, aby utrzymać ryzyko związanych z tym szkód na niskim poziomie: ograniczyć całkowitą ilość spożywanego wtedy alkoholu, pić wolniej, pić przy jedzeniu, pić też wodę, pić w bezpiecznym miejscu, pić w towarzystwie znanych, zaufanych osób, zaplanować zawczasu bezpieczny sposób powrotu do domu. W tym przypadku chodzi przede wszystkim o ryzyko takich szkód jak: wypadki pod wpływem alkoholu, utrata kontroli nad swoim zachowaniem, zła ocena ryzyka w różnych niebezpiecznych sytuacjach, angażowanie się w przygodny seks bez odpowiedniego zabezpieczenia, itd. Brytyjskie rekomendacje podkreślają ponadto, że kobiety w ciąży nie powinny w ogóle spożywać alkoholu, w związku z ryzykiem rozwoju wad płodu i innych groźnych powikłań. Do innych wrażliwych grup populacyjnych, którym zaleca się dużą ostrożność w używaniu alkoholu eksperci zaliczają: młodzież, seniorów, osoby z niedowagą, osoby przyjmujące leki i osoby chore. Ale brytyjscy eksperci przyznają, że jest jedna grupa populacyjna, która może odnieść pewne korzyści zdrowotne (tzw. kardioprotekcyjne, czyli ochronne dla serca), dzięki spożywaniu umiarkowanych ilości alkoholu (około 5 porcji tygodniowo). Chodzi o kobiety po 55. roku życia. Eksperci dodają jednak od razu, że istnieją inne skuteczne sposoby wzmacniania serca, jak np. aktywność fizyczna. Sprawdź, czy twoje picie jest bezpieczne Na koniec warto przypomnieć, że wyróżnia się cztery różne modele spożywania alkoholu – poza abstynencją – w zależności od intensywności picia. Poza opisywanym już piciem o niskim ryzyku szkód, jest jeszcze picie ryzykowne, picie szkodliwe i uzależnienie od alkoholu. Jeśli chcesz sprawdzić, na ile bezpieczny lub ryzykowny jest twój aktualny model picia możesz wejść na stronę internetową Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) i skorzystać z dostępnego tam testu autodiagnostycznego (Testu Rozpoznawania Zaburzeń Związanych ze Spożywaniem Alkoholu AUDIT). Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że co roku 3,3 mln śmierci jest spowodowanych szkodliwym piciem alkoholu (co stanowi blisko 6 proc. wszystkich zgonów na świecie). Według WHO szkodliwe picie jest czynnikiem ryzyka ponad 200 różnego rodzaju chorób i szkód zdrowotnych. Liczbę osób uzależnionych od alkoholu szacuje się w Polsce na około 600 tys., zaś osób pijących alkohol szkodliwie na 2,5 mln. Ich bliscy często borykają się z zespołem współuzależnienia, zatem tych, którym alkohol szkodzi jest znacznie więcej. Wiktor Szczepaniak ( Edukacyjna strona internetowa na której można znaleźć kalkulator obliczający liczbę porcji alkoholu, a także kalorii zawartych w różnych typach napojów alkoholowych Strona internetowa Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA)

Okazuje się, że naukowe dowody mówią jednoznacznie na temat tego, po jakim czasie od pełnego zaszczepienia można podać trzecią przypominającą dawkę szczepionki przeciw COVID-19. Dr Grzesiowski odpowiada. – Już teraz jest dostateczna wiedza, żeby trzecia dawkę oferować po około pół roku od pełnego zaszczepienia.

Szczepionka AstraZeneca przeciwko COVID-19 już na początku lutego trafi do Polski. Natychmiast rozpoczną się nią szczepienia nauczycieli do 60 roku życia a następnie kolejnych osób z grupy 1c Narodowego Programu Szczepień. Dla kogo zalecana jest szczepionka AstraZeneci? Jaka jest skuteczność szczepionki AstraZeneci? Czy szczepionka powoduje skutki uboczne? Przedstawiamy najważniejsze informacje. Co to jest szczepionka COVID-19 AstraZeneca? COVID-19 Vaccine AstraZeneca jest szczepionką stosowaną w celu zapobiegania chorobie COVID19 wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2. Szczepionkę COVID-19 Vaccine AstraZeneca podaje się osobom dorosłym w wieku 18 lat i starszym. Szczepionka pobudza układ immunologiczny (naturalny układ obronny organizmu) do wytwarzania przeciwciał oraz wyspecjalizowanych białych krwinek, które zwalczają wirusa, tym samym zapewniając ochronę przed COVID-19. Żaden ze składników tej szczepionki nie może powodować COVID-19. Kiedy nie podawać szczepionki AstraZeneca? Przeciwwskazaniem do podania szczepionki jest uczulenie na substancję czynną lub którykolwiek z pozostałych składników tej szczepionki. Ostrzeżenia i środki ostrożności Przed przyjęciem szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca należy omówić to z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką: - Jeśli u pacjenta kiedykolwiek wystąpiła ciężka reakcja alergiczna po podaniu jakiejkolwiek innej szczepionki lub po podaniu szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca w przeszłości; - Jeśli pacjent kiedykolwiek zemdlał po wkłuciu igły; - Jeśli obecnie pacjent przechodzi ciężkie zakażenie, któremu towarzyszy wysoka temperatura (powyżej 38°C). Pacjent może jednak przyjąć szczepionkę, jeśli występuje u niego niewielka gorączka lub zakażenie górnych dróg oddechowych, takie jak przeziębienie; - Jeśli u pacjenta występuje problem z krzepnięciem krwi lub powstawaniem siniaków lub jeśli pacjent przyjmuje leki rozrzedzające krew (w celu zapobiegania zakrzepom krwi); - Jeśli układ odpornościowy pacjenta nie działa prawidłowo (niedobór odporności) lub jeśli pacjent przyjmuje leki osłabiające układ odpornościowy (takie jak kortykosteroidy w dużych dawkach, leki immunosupresyjne lub leki przeciwnowotworowe). W przypadku braku pewności, czy któryś z powyższych punktów dotyczy pacjenta, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce przed przyjęciem szczepionki. Skuteczność szczepionki AstraZeneca Tak, jak w przypadku każdej innej szczepionki, cykl 2 dawek szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca może nie zapewniać pełnej ochrony wszystkim osobom, które ją otrzymały. Nie wiadomo, jak długo ochrona ta będzie się utrzymywać. Obecnie istnieją ograniczone dane dotyczące skuteczności szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca u osób w wieku 55 lat i starszych. Szczepionka COVID-19 Vaccine AstraZeneca nie jest zalecana do stosowania u dzieci w wieku poniżej 18 lat. Obecnie nie ma wystarczających danych dotyczących stosowania szczepionki COVID19 Vaccine AstraZeneca u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Szczepionka COVID-19 Vaccine AstraZeneca a inne leki Należy powiedzieć lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce o wszystkich lekach stosowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować oraz o jakichkolwiek niedawno otrzymanych lub zaplanowanych szczepieniach. Ciąża i karmienie piersią a szczepienie na COVID-19 Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinien poradzić się lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki przed przyjęciem tej szczepionki. Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn Niektóre z działań niepożądanych szczepionki COVID-19 mogą tymczasowo wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn. W przypadku złego samopoczucia po szczepieniu nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn. Należy poczekać aż działania te ustąpią przed przystąpieniem do prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn. Szczepionka COVID-19 Vaccine AstraZeneca zawiera sód i alkohol (etanol) Ta szczepionka zawiera mniej niż 1mmol sodu (23mg) na dawkę 0,5 ml, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”. Ta szczepionka zawiera 2 mg alkoholu (etanolu) na dawkę 0,5 ml. Niewielka ilość alkoholu w tym leku nie spowoduje żadnych zauważalnych skutków. Jak podaje się szczepionkę COVID-19 Vaccine AstraZeneca? Szczepionkę COVID-19 Vaccine AstraZeneca podaje się jako wstrzyknięcie 0,5 ml do mięśnia (najczęściej górnej części ramienia). W trakcie i po każdym wstrzyknięciu szczepionki lekarz, farmaceuta lub pielęgniarka będą obserwować pacjenta przez około 15 minut, w celu monitorowania objawów reakcji alergicznej. Pacjent otrzyma 2 wstrzyknięcia szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca. Drugie wstrzyknięcie można podać w okresie od 4 do 12 tygodni po pierwszym wstrzyknięciu. Pacjent zostanie poinformowany, kiedy musi przyjść ponownie w celu otrzymania drugiej dawki szczepionki. Po podaniu jako pierwszej dawki szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca, pacjent powinien otrzymać jako drugą dawkę także szczepionkę COVID-19 Vaccine AstraZeneca, aby ukończyć cykl szczepienia. Nieprzyjęcie drugiej dawki szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca W przypadku pominięcia wyznaczonej wizyty w celu przyjęcia drugiej dawki należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką. Ważne jest, aby pacjent powrócił po drugą dawkę szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca. W przypadku pominięcia zaplanowanej drugiej dawki, pacjent może nie być w pełni chroniony przed COVID-19. Skutki uboczne szczepionki AstraZeneca Jak każdy lek, ta szczepionka może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek działań niepożądanych niewymienionych w ulotce, należy poinformować o nich lekarza, farmaceutę lub pielęgniarkę. W przypadku wystąpienia objawów ciężkiej reakcji alergicznej pacjent powinien natychmiast uzyskać pomoc medyczną. Takie reakcje mogą obejmować połączenie którychkolwiek z niżej wymienionych objawów: uczucie omdlenia lub oszołomienia zaburzenia rytmu serca duszność świszczący oddech obrzęk ust, twarzy lub gardła pokrzywka lub wysypka nudności lub wymioty ból brzucha. Możliwe działania niepożądane, które mogą wystąpić po podaniu szczepionki COVID-19 Vaccine AstraZeneca: Bardzo często (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób) - tkliwość, ból, ciepło, swędzenie lub siniaki w miejscu wstrzyknięcia - uczucie zmęczenia (znużenia) lub ogólne złe samopoczucie - dreszcze lub uczucie gorączki - ból głowy - mdłości (nudności) - ból stawów lub ból mięśni Często (mogą wystąpić u maksymalnie 1 na 10 osób) - obrzęk lub zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia - gorączka (>38°C) - wymioty lub biegunka Niezbyt często (mogą wystąpić u maksymalnie 1 na 100 osób) - senność lub zawroty głowy - zmniejszony apetyt - powiększone węzły chłonne - nadmierne pocenie się, swędzenie skóry lub wysypka Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do: Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C PL-02 222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 Strona internetowa: Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku. Co zawiera szczepionka COVID-19 Vaccine AstraZeneca? Jedna dawka (0,5 ml) zawiera: Adenowirus szympansi z sekwencją kodującą glikoproteinę S (ang. Spike) wirusa SARS-CoV-2 ChAdOx1-S * , nie mniej niż 2,5 x 108 jednostek zakaźnych *Wytworzony w genetycznie zmodyfikowanych, ludzkich embrionalnych komórkach nerki (HEK) 293, z wykorzystaniem technologii rekombincji DNA. Ten lek zawiera organizmy modyfikowane genetycznie (GMO). Inne substancje pomocnicze to: L-histydyna, L-histydyny cholorowodorek jednowodny, magnezu chlorek sześciowodny, polisorbat 80 (E433), sacharoza, disodu edetynian (dwuwodny), woda do wstrzykiwań. Źródło: ulotka i charakterystyka produktu leczniczego zamieszczona na

Certyfikaty są wydawane po każdej z dawek z wyraźnym oznaczeniem cyklu (1/1, 1/2, 2/2) i jego kompletności. Polska uznaje pełen cykl szczepienia po upływie 14 dniu od podania kończącej dawki. W przypadku szczepienia przypominającego Polska uznaje certyfikat od momentu zaszczepienia.

Wciąż będziemy mieć trzy przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej – mówi. Zaznacza, że istnieje związek między szczepieniami przeciw COVID-19 a powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi, ale niewielki. O wiele większy jest pomiędzy stosowaniem różnych leków, na przykład środków antykoncepcyjnych, a zakrzepicą. Szacuje się

Narzekają na ból ręki, zaczerwienienie w miejscu wkłucia, niektórzy mają gorączkę. Dolegliwości mijają maksymalnie po 3 dniach. Zdarzały się jednak poważniejsze powikłania. Do tej pory odnotowano w Polsce 50 przypadków niepożądanych odczynów poszczepiennych, z czego 41 miało charakter łagodny - czyli zaczerwienienie oraz

XZcpfFS. 397 291 343 334 159 258 298 384 483

po jakim czasie po szczepieniu mozna pic alkohol